Okulary hamujące wadę wzroku

Progresja krótkowzroczności stanowi poważne zagrożenia dla zdrowia publicznego. Szacuje się, że w 2050 roku 5 miliardów ludzi będzie krótkowzroczna, w tym 50% populacji w Europie. Okuliści wskazują, że krótkowzroczność może stanowić główną przyczynę nieodwracalnego uszkodzenia widzenia tj. takiego, którego nie można poprawić z wykorzystaniem okularów, soczewek kontaktowych, czy laserowej korekcji wzroku. Nieodwracalne uszkodzenie widzenia nie wynika bowiem ze zmian w układzie optycznym, ale z zaburzeń strukturalnych w matrycy oka tj. w siatkówce, a w szczególności w plamce żółtej – strukturze odpowiedzialnej za sukces ewolucyjny ludzkiego oka tj. wysoką rozdzielczość, widzenie barw oraz wysokie poczucie kontrastu.
W reakcji na powyższe prognozy naukowcy oraz lekarze starają się opracować metody, które mogłyby spowolnić rozwój epidemii krótkowzroczności. W chwili obecnej najpopularniejszą metodą stanowi stosowanie kropli z atropiną w stężeniu 0,01%. Inne metody to stosowanie soczewek ortokorekcyjnych, rozogniskowujących soczewek kontaktowych, a także rozogniskowujących soczewek okularowych. Te ostatnie są już dostępne w krajach Dalekiego Wschodu, a w najbliższym czasie będzie można zapisywać je najmłodszym pacjentom w Polsce. O tej technologii wprowadzonej przez firmę Hoya chciałbym Państwu napisać w poniższym poście.

Rozwój krótkowzroczności – co wiemy o mechanizmach?

Niestety, ale patogeneza krótkowzroczności nie została dotychczas dokładnie zbadana i opisana. Wydaje się, że głównymi czynnikami ryzyka rozwoju tej wady wzroku są geny, a także zwiększona liczba godzin poświęcona na aktywność wzrokową do bliży oraz ograniczona liczba godzin spędzona z dostępem do pełnego spektrum światła słonecznego. Na poziomie patofizjologicznym wydaje się, że największe znaczenie ma tzw. obwodowe, nadwzroczne rozogniskowanie światła. W warunkach fizjologicznych promienie z centrum oka (rogówki) skupiają się w obszarze plamki żółtej. Promienie z obwodu oka (rogówki) nie są tak precyzyjnie załamywane jak promienie centralne i czasami skupiają się przed lub za siatkówką (matrycą oka). W sytuacji gdy dochodzi do skupienia się promieni obwodowych za siatkówką, czyli do tak zwanego obwodowego rozogniskowania nadwzrocznego uruchamiany jest mechanizm będący czynnikiem spustowym dla wzrostu gałki ocznej. Dokładny szlak molekularny nie został jednak dotychczas zidentyfikowany. W odpowiedzi na powyższy mechanizm obwodowego rozogniskowania naukowcy zaproponowali konstrukcję specjalnych szkieł okularowych, które zapewniają rozogniskowanie w kierunku odwrotnym do nadwzrocznego tj. rozogniskowanie krótkowzroczne.

Defocus incorporated multiple segments

Technologia DIMS (defocus incorporated multiple segments) ma na celu doprowadznie do tzw. rozogniskowania na obwodzie siatkówki w kierunku krótkowzroczności. Szkła okularowe w technologii DIMS zapewniają 3.5 dioptrii obwodowego rozogniskowania. Szkło DIMS w części centralnej nie różni się w sposób istotny od zwykłego szkła korekcyjnego. W części obwodowej zaprojektowano natomiast 400 elementów refrakcyjnych tzw. segmentów, które zapewniają wspomniane rozogniskowanie.

Badanie : Defocus Incorporated Multiple Segments (DIMS) spectacle lenses slow myopia progression: a 2-year randomised clinical trial

Do badania włączono 183 dzieci z Chin w wieku 8-13 lat, u których stwierdzono krótkowzroczność w zakresie od -1 dioptrii do -5 dioptrii. Połowa dzieci otrzymała zwykłe okulary korekcyjne, a połowa okulary rozogniskowujące. Dzieci obserwowano przez kolejne dwa lata. Po okresie obserwacji stwierdzono, że u dzieci noszących okulary rozogniskowujące progresja krótkowzroczności była dwukrotnie mniejsza, niż u dzieci noszących zwykłe okulary korekcyjne.

Dostępność okularów w technologii DIMS

Z okularami w technologii DIMS okuliści wiążą obecnie duże nadzieje. Okulary w technologii DIMS obecne są już w Australii oraz na Dalekim Wschodzie m.in. w Singapurze. W niedługim czasie wyniki tzw. badań real-life wskażą na rzeczywistą skuteczność okularów DIMS. W niedługim czasie okulary DIMS będą dostępne także w Europie i będziemy mogli je oferować naszym pacjentom. Jest to szczególnie ważne, gdyż wydaje się, że stanowią one najmniej inwazyjną metodę hamowania progresji wady wzroku.

Okulary asferyczne

Alternatywę dla okularów w technologii DIMS stanowią okulary asferyczne. W oparciu o inną konstrukcję osiągają one podobny efekt tj. rozogniskowanie na obwodzie siatkówki. W badaniach klinicznych okulary asferyczne osiągnęły podobną skuteczność do okularów w technologii DIMS.

Atropina a okulary

Wydaje się, że okulary rozogniskowujące mogą stanowić metodę z wyboru w hamowaniu progresji wady wzroku, a także mogą być dodatkową metoda wspomagająca leczenie atropiną w stężeniu 0,01%. W literaturze brakuje w chwili obecnej danych potwierdzających addycyjną skuteczność wspomnianych rozwiązań. Niemniej jednak do czasu opublikowania takich badań, biorąc pod uwagę niskie ryzyko (lub jego brak) związane ze stosowaniem okularów rozogniskowujących, racjonalnym rozwiązaniem wydaje się łączenie powyższych metod u pacjentów, którzy wykazują oporność na działanie jednej z nich.

Bibliografia:
Lam CSY, Tang WC, Tse DY, Lee RPK, Chun RKM, Hasegawa K, Qi H, Hatanaka T, To CH. Defocus Incorporated Multiple Segments (DIMS) spectacle lenses slow myopia progression: a 2-year randomised clinical trial. Br J Ophthalmol. 2020 Mar;104(3):363-368. doi: 10.1136/bjophthalmol-2018-313739. Epub 2019 May 29. PMID: 31142465; PMCID: PMC7041503.

Li Y, Fu Y, Wang K, Liu Z, Shi X, Zhao M. Evaluating the myopia progression control efficacy of defocus incorporated multiple segments (DIMS) lenses and Apollo progressive addition spectacle lenses (PALs) in 6- to 12-year-old children: study protocol for a prospective, multicenter, randomized controlled trial. Trials. 2020 Mar 19;21(1):279. doi: 10.1186/s13063-020-4095-8. PMID: 32188478; PMCID: PMC7081604.

Huang J, Wen D, Wang Q, McAlinden C, Flitcroft I, Chen H, Saw SM, Chen H, Bao F, Zhao Y, Hu L, Li X, Gao R, Lu W, Du Y, Jinag Z, Yu A, Lian H, Jiang Q, Yu Y, Qu J. Efficacy Comparison of 16 Interventions for Myopia Control in Children: A Network Meta-analysis. Ophthalmology. 2016 Apr;123(4):697-708. doi: 10.1016/j.ophtha.2015.11.010. Epub 2016 Jan 27. PMID: 26826749.