Informacje ogólne
Zaćma to zmętnienie soczewki oka spowodowane starzeniem się organizmu. Zaćma utrudnia odbieranie bodźców z otaczającego nas świata. Jedynym skutecznym leczeniem zaćmy, które w pełni przywraca funkcję narządu wzroku, jest zabieg chirurgiczny, a dokładniej – operacja usunięcia zaćmy.
Zaćma okres okołooperacyjny
Jeśli Ty lub ktoś z Twoich bliskich przygotowuje się do operacji zaćmy, ważne jest, aby wiedzieć, czego można się spodziewać na każdym etapie tego procesu. Ten przewodnik przeprowadzi Cię przez całą podróż, od przygotowania po rekonwalescencję.
Opis operacji zaćmy
Operacja zaćmy to zabieg mający na celu przywrócenie widzenia, które zostało zamazane przez zaćmę. Podczas tej operacji zmętniała soczewka wewnątrz oka, która powoduje zaburzenia widzenia, jest usuwana i zastępowana przezroczystą, sztuczną soczewką. Ta sztuczna soczewka jest znana jako soczewka wewnątrzgałkowa.
Wybór soczewki wewnętrzgałkowej
Czy Ty lub ktoś z Twoich bliskich rozważa operację zaćmy? Jest to zabieg, który pomógł milionom osób odzyskać wyraźne widzenie. Kluczową częścią tej operacji jest wybór odpowiedniej soczewki, zwanej jako soczewka wewnątrzgałkowa, która zastąpi zmętniałą soczewkę w oku. Ze względu na dostępność różnych typów soczewek wewnątrzgałkowych, z których każdy odpowiada innym potrzebom, dokonanie właściwego wyboru może znacząco wpłynąć na widzenie po operacji. Omówmy dostępne opcje w sposób łatwy do zrozumienia.
TEST NA ZAĆMĘ
(dr hab. n. med. Janusz Skrzypecki – chirurg zaćmy)
ZAĆMA – INFORMACJE OGÓLNE
Czym jest zaćma?
Zaćma, inaczej zwana kataraktą, jest chorobą polegającą na zmętnieniu naturalnej soczewki oka. Dochodzi do niej najczęściej w związku z procesem starzenia się organizmu, szczególnie po pięćdziesiątym roku życia, choć zaćma wrodzona może wystąpić już u dzieci.
Soczewka zbudowana jest z elastycznego białka i wodnistego płynu. Z wiekiem białko w soczewce zaczyna się gromadzić, co prowadzi do jej zmętnienia i utraty przejrzystości. W przypadku zaćmy dochodzi do pogorszenia widzenia, ponieważ soczewka przepuszcza mniej promieni świetlnych. W początkowej fazie zaćmy soczewka staje się mniej elastyczna, żółta lub brunatna, a pacjent doświadcza obniżenia ostrości widzenia, zmniejszenia nasycenia barw oraz spadku kontrastu. Widzenie przypomina patrzenie przez brudną szybę. Nieleczona zaćma może prowadzić do całkowitej utraty wzroku i trwałej ślepoty.
Rodzaje zaćmy
Zaćma może mieć różne przyczyny i formy. Oprócz zaćmy starczej, która jest najczęściej spotykana, wyróżnia się także zaćmę pourazową, zaćmę wrodzoną, zaćmę polekową oraz zaćmę wtórną, która rozwija się po operacyjnym usunięciu zaćmy. Zaćma może być także wikłająca, związana z innymi schorzeniami oczu lub urazami gałki ocznej.
Główne rodzaje zaćmy to:
- Zaćma jądrowa – zmętnienie centrum soczewki, które upośledza ostre widzenie w dal.
- Zaćma korowa – zmętnienie zajmujące brzegi soczewki, które może powodować oślepienie światłem i dwojenie obrazu.
- Zaćma podtorebkowa – zmętnienie zajmujące tylną część soczewki, często występujące u młodszych pacjentów, powodujące olśnienia i pogorszenie widzenia z bliska.
Jedyną skuteczną metodą leczenia zaćmy, która przywraca prawidłowe widzenie, jest zabieg usunięcia zaćmy, czyli chirurgiczne usunięcie zmętniałej soczewki i wszczepienie soczewki sztucznej wewnątrzgałkowej. Jest to jedna z najczęściej wykonywanych operacji okulistycznych.
Warszawa i operacja zaćmy? Zapraszamy do Okulistyki Akademickiej – zapewniamy profesjonalną diagnozę oraz kompleksową opiekę.
Jakie są przyczyny zaćmy?
Przyczyny rozwoju zaćmy są różnorodne. Predyspozycje genetyczne odgrywają ważną rolę, ale na rozwój zaćmy wpływają także czynniki środowiskowe i choroby metaboliczne. Do głównych przyczyn zalicza się:
- proces starzenia się,
- długotrwałe narażenie na promieniowanie ultrafioletowe (UV),
- palenie papierosów,
- urazy oka i urazy gałki ocznej,
- choroby ogólnoustrojowe, takie jak cukrzyca i nadciśnienie,
- stosowanie niektórych leków (zaćma polekowa),
- stany zapalne i choroby oczu,
- zaburzenia w okresie okołoporodowym u dzieci (zaćma wrodzona).
Jakie są objawy zaćmy?
Zaćma może rozwijać się powoli i przez długi czas nie dawać objawów. Pierwsze objawy zaćmy to między innymi:
- pogorszenie ostrości wzroku,
- widzenie przez mgłę lub zasłonę,
- olśnienie i pojawianie się aureoli wokół źródeł światła,
- obecność plamek i punktów w polu widzenia,
- zaburzenia w ocenie odległości,
- spadek wyrazistości i intensywności kolorów,
- trudności w czytaniu i prowadzeniu samochodu,
- pogorszenie widzenia w nocy,
- dwojenie obrazu.
ZAĆMA – OKRES OKOŁOOPERACYJNY
Regularne badania okulistyczne są kluczowe dla wczesnego wykrycia zaćmy i monitorowania stanu zdrowia oczu. Zaleca się wykonywanie badań co 2-3 lata, a osoby powyżej 65 roku życia powinny odwiedzać okulistę co roku. W przypadku pojawienia się pierwszych objawów zaćmy lub pogorszenia widzenia należy niezwłocznie udać się do lekarza.
Zapraszamy do nas na profesjonalną diagnozę oraz na zabieg usunięcia zaćmy.
Przed zabiegiem usunięcia zaćmy – o czym pamiętać?
1. Badanie kwalifikacyjne
Podczas wizyty okulista przeprowadzi badanie dna oka i oceni stan gałki ocznej, zwracając uwagę na obecność innych schorzeń oczu, które mogą mieć wpływ na wynik operacji. Sprawdzi również ciśnienie wewnątrzgałkowe oraz stopień zaawansowania zaćmy.
2. Obliczenie mocy soczewki
Na podstawie badań okulistycznych lekarz dobierze odpowiednią moc soczewki sztucznej, która zostanie wszczepiona podczas zabiegu.
3. Leki i przygotowanie
Należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach, także bez recepty i suplementach. W dniu zabiegu stosuje się zalecane krople do oczu i przestrzega się zaleceń dotyczących postu przed operacją.
4. Przygotowanie domu na rekonwalescencję
Zaleca się przygotowanie miejsca, w którym pacjent będzie mógł odpoczywać i unikać nadmiernego wysiłku po zabiegu.
Dzień operacji zaćmy krok po kroku
- Przybycie do szpitala około godziny przed zabiegiem, podanie kropli rozszerzających źrenice.
- Znieczulenie miejscowe – stosowane są krople oraz zastrzyk przeciwbólowy podawany bezpośrednio do oka, zapewniające bezbolesny zabieg.
- Usunięcie zmętniałej soczewki przy użyciu ultradźwięków (fakoemulsyfikacja) oraz wszczepienie soczewki sztucznej trwa do 30 minut.
- Po operacji pacjent odpoczywa w strefie rekonwalescencji, gdzie monitorowane są parametry życiowe.
- Transport do domu – ze względu na zastosowane leki znieczulające nie wolno prowadzić pojazdów.
Po operacji usunięcia zaćmy – co warto wiedzieć
- Pierwsza wizyta kontrolna odbywa się dzień po zabiegu.
- Możliwe są przejściowe dolegliwości, takie jak rozmyte widzenie czy uczucie ciała obcego w oku.
- Należy unikać schylania się, podnoszenia ciężkich przedmiotów i intensywnego wysiłku przez kilka tygodni.
- Pełne gojenie trwa zazwyczaj 4-6 tygodni.
- Regularne badania kontrolne pozwalają monitorować stan oka i skuteczność leczenia.
- Okulary dobiera się około miesiąca po operacji, gdy wada wzroku ustabilizuje się.
Opis operacji usunięcia zaćmy
Operacja zaćmy polega na chirurgicznym usunięciu zmętniałej soczewki i zastąpieniu jej soczewką sztuczną wewnątrzgałkową. Zabieg wykonywany jest metodą fakoemulsyfikacji z użyciem ultradźwięków, co pozwala na precyzyjne rozbicie i usunięcie zmętniałej soczewki przez niewielkie nacięcie. Operacja odbywa się w znieczuleniu miejscowym i zwykle nie wymaga stosowania szwów.
Wybór soczewki wewnątrzgałkowej
Soczewki wewnątrzgałkowe dostępne są w różnych wariantach:
- Soczewki jednoogniskowe – zapewniają ostre widzenie w dal, ale mogą wymagać okularów do czytania.
- Soczewki wieloogniskowe – umożliwiają ostre widzenie na różne odległości, w tym odległości pośrednie, często eliminując konieczność noszenia okularów.
- Soczewki o rozszerzonej głębi ostrości (EDOF) – dobre do widzenia na dalekie i średnie odległości, ale mogą wymagać okularów do bliskich odległości.
- Soczewki toryczne – korygują astygmatyzm, poprawiając ostre widzenie i percepcję kolorów.
Dobór soczewki zależy od stanu zdrowia oczu, indywidualnych potrzeb każdego pacjenta oraz budżetu.
Soczewki – porównanie
