Jęczmień na powiece u dzieci i dorosłych
Kompleksowy przewodnik po diagnostyce, leczeniu i zapobieganiu jęczmieniom u dzieci i dorosłych
Jęczmień, w medycynie nazywany również hordeolum, to powszechne schorzenie, które zwykle objawia się jako uciążliwy, bolesny, czerwony guzek przypominający pryszcz i znajduje się na powiece. Jęczmień może występować zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz powieki, co może powodować dyskomfort i nadwrażliwość. Ponadto, jęczmień może występować na dolnej i na górnej powiece.
Przyczyny i patofizjologia
Jęczmień wynika z infekcji jednego z wielu gruczołów znajdujących się na dolnej i górnej powiece, określanych jako gruczoły Meiboma. Gruczoły te natłuszczają oko, ale w niektórych sytuacjach mogą ulec zablokowaniu przez sebum (woskowatą, oleistą substancję), co z kolei tworzy podłoże dla bakterii i prowadzi do rozwoju jęczmienia. Bakteryjny wzrost w zablokowanym gruczole wywołuje proces zapalny i infekcyjny, prowadząc do powstania charakterystycznego spuchniętego czerwonego guzka – jęczmienia.
Najczęściej sprawcą infekcji prowadzącej do powstania jęczmienia na dolnej i górnej powiece są bakterie Staphylococcus, które normalnie nieszkodliwie zamieszkują naszą skórę. Jednakże, inne mikroorganizmy mogą również przyczyniać się do tego stanu. Warto zauważyć, że osoby cierpiące na takie schorzenia jak zespół suchego oka lub przewlekłe zapalenie powiek (blepharitis) mogą częściej doświadczać jęczmieni, ze względu na zmienioną funkcję gruczołów Meiboma lub nierównowagę w naturalnej florze bakteryjnej na powierzchni powieki.
Ostatnie czasy przyniosły wzrost liczby przypadków jęczmieni, co wydaje się być związane z trwającą pandemią COVID-19. Zwiększona liczba przypadków jęczmieni podczas pandemii jest przypisywana noszeniu masek, które mogą kierować wydychane powietrze do góry, co potencjalnie prowadzi do wysuszenia oczu i zakłócenia normalnej flory bakteryjnej powieki. Rozpoznawanie jęczmienia: objawy i symptomy
Główne czynniki ryzyka rozwoju jęczmieni:
Wśród najczęściej wymienianych czynników ryzyka rozwoju jęczmienia na dolnej i górnej powiece są:
Zła higiena oczu: Nieodpowiednia lub niewłaściwa higiena oczu może prowadzić do zakażenia bakteryjnego, które jest najczęstszą przyczyną jęczmienia.
Noszenie soczewek kontaktowych: Soczewki kontaktowe mogą zaburzać prawidłową florę bakteryjną powierzchni oka, zwłaszcza jeśli nie są odpowiednio czyszczone.
Zakłócenia w odporności: Osoby z osłabionym układem odpornościowym są bardziej podatne na różnego rodzaju infekcje, w tym jęczmienie.
Choroby skóry: Osoby cierpiące na trądzik, czy łojotokowe zapalenie skóry lub różne problemy z powiekami są bardziej narażone na rozwój jęczmienia.
Choroby przewlekłe: Cukrzyca lub inne choroby przewlekłe mogą zwiększać ryzyko wystąpienia jęczmienia.
Stres: Stres może osłabić układ odpornościowy, co zwiększa ryzyko rozwoju jęczmienia.
Niedostatek snu: Brak odpoczynku i snu może negatywnie wpływać na układ odpornościowy, zwiększając ryzyko wystąpienia jęczmienia.
Częste dotykanie oczu: Częste dotykanie oczu, szczególnie brudnymi rękami, zwiększa ryzyko zakażenia bakteryjnego.Wcześniejsze przypadki jęczmienia: Osoby, które miały już wcześniej jęczmień, są bardziej podatne na jego ponowne wystąpienie.
Objawy jęczmienia na dolnej i górnej powiece
Typowo pacjent może zauważyć zlokalizowany, bolesny obrzęk na jednej lub dwóch powiekach. Obrzęk może początkowo objawiać się jako ogólne zaczerwienienie i stan zapalny powieki, który stopniowo lokalizuje się w konkretnym punkcie. Badanie fizykalne często ujawnia zlokalizowane, wrażliwe, czerwone, podniesione obszary z centralnym guzkiem wypełnionym ropą. Ta zmiana może być zlokalizowana na wewnętrznej lub zewnętrznej powierzchni powieki. Szczegółowe badanie obszaru wokół oka, samego oka i powierzchni spojówkowej (wnętrze powiek i biała część oka) jest kluczowe do rozróżnienia między zewnętrznym a wewnętrznym jęczmieniem.
Jęczmień na powiece u dziecka
Jęczmień u dzieci: zrozumienie i leczenie guzków na oku
Jęczmień u dzieci występuje, gdy gruczoły znajdujące się w powiece odpowiedzialen za produkcję tłustej wydzieliny ulegają zakażeniu, zwykle przez bakterie o nazwie Staphylococcus aureus. Jęczmienie występują często na powiece u dzieci i mogą powodować dyskomfort i niepokój.
Rozpoznanie objawów jęczmienia u Twojego dziecka ma kluczowe znaczenie dla szybkiego leczenia. Objawy te mogą obejmować opuchnięcie powieki, zaczerwienienie na krawędzi powieki, ból, uczucie tkliwości oraz wydzielanie żółtej wydzieliny. Jeśli Twoje dziecko doświadcza którychkolwiek z tych objawów, ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem, który postawi dokładną diagnozę.
Lecznie jęczmienia na powiece u dzieci przebiega w podobny sposób jak leczenie jęczmienia u dorosłych.
Jęczmień na oku – ile trwa?
Jęczmień na powiece dolnej lub górnej trwa najczęściej 1 do 2 tygodni. Prawidłowe leczenie może skrócić czas trwania choroby. Pamiętaj, że jeżeli jęczmień trwa dłużej niż 2 tygodnie konieczna jest konsultacja okulistyczna.
Leczenie i zapobieganie jęczmieniom
Zapobieganie jest często najlepszym lekiem, i to powiedzenie sprawdza się również w przypadku jęczmieni na dolnej i górnej powiece. Dobra higiena powiek jest podstawą w zapobieganiu jęczmieniom. Regularna procedura czyszczenia, polegająca na codziennym myciu twarzy i powiek łagodnym mydłem i ciepłą wodą, a także dokładnym usuwaniu wszelkiego makijażu przed snem, może znacznie zmniejszyć ryzyko rozwoju jęczmienia. Dla osób bardziej podatnych na tworzenie się jęczmieni, może być zalecane bardziej skrupulatne czyszczenie, z wykorzystaniem specjalistycznych preparatów, aby usunąć nadmiar wydzieliny z brzegu powieki. Jeśli jęczmień wystąpi, aplikacja ciepłych kompresów kilka razy dziennie może pomóc w procesie gojenia poprzez promowanie drenażu jęczmienia. Dodatkowo okulista może przepisać maść z antybiotykiem lub krople do oczu w celu zwalczania podstawowej infekcji, czasami w połączeniu z lekami sterydowymi dla zmniejszenia stanu zapalnego. Niemniej, niezwykle ważne jest skonsultowanie się z okulistą w celu uzyskania dokładnej diagnozy i indywidualnego planu leczenia.
Leczenie jęczmienia na dolnej i górnej powiece
Ciepłe kompresy: Nakładaj na powiekę ciepły, mokry kompres przez 5 do 10 minut kilka razy dziennie, zgodnie z zaleceniami lekarza okulisty.
Antybiotyki na receptę: Możliwe jest stosowanie przepisanych maści lub kropli antybiotykowych, które zostały zatwierdzone do stosowania w oku. Lokalne podawanie antybiotyków może również odbywać się za pomocą iniekcji.
Antybiotyki doustne: Systemowe antybiotyki są czasami używane, gdy miejscowe antybiotyki nie są skuteczne lub gdy zakażenie nie jest zlokalizowane.
Nie wyciskaj jęczmienia: Nigdy nie należy wyciskać jęczmienia.
Unikanie makijażu oka: Nie powinieneś stosować makijażu oka, dopóki infekcja nie zniknie.
Czasowe zaprzestanie noszenia soczewek kontaktowych: Twój lekarz okulista może zalecić przerwanie noszenia soczewek kontaktowych, dopóki infekcja nie zniknie.
W przewlekłych lub opornych przypadkach, może być konieczne zastosowanie antybiotyku doustnego lub leczenie chirurgiczne. Leczenie chirurgiczne polega na nacięciu zmiany jej drenażu.
Jęczmień na oku – domowe sposoby
Domowe sposoby mogą być skuteczne w leczeniu jęczmienia na dolnej i górnej powiece i przyspieszeniu procesu gojenia. Jedną z najczęściej zalecanych domowych metod leczenia jęczmienia jest stosowanie ciepłego kompresu. Zwilż czystą ściereczkę ciepłą wodą, odciskając nadmiar wody, a następnie delikatnie umieść ją na dotkniętym oku przez 10-15 minut. Pomaga to wyprowadzić ropę na powierzchnię, umożliwiając naturalne oczyszczenie jęczmienia. Czynność tę możesz powtarzać cztery razy dziennie.
Wykorzystując domowe sposoby leczenia jęczmienia ważne jest utrzymanie powiek w czystości. Użyj łagodnego mydła i wody lub szamponu dla niemowląt wymieszanego z ciepłą wodą, aby oczyścić powiekę. Delikatnie przetrzyj powieki za pomocą wacika higienicznego lub czystej ściereczki. Możesz to robić codziennie, dopóki jęczmień nie zniknie.
Do domowych sposobów leczenia jęczmienia należy również stosowanie leków dostępnych bez recepty: ibuprofen czy paracetamol, mogą przynieść ulgę w przypadku dyskomfortu związanego z jęczmieniem. Postępuj zgodnie z instrukcjami na opakowaniu, aby stosować odpowiednią dawkę.
Korzystając z domowych sposobów leczenia jęczmienia górnej i dolnej powieki należy pamiętać o unikaniu stosowania makijażu, ponieważ może on dodatkowo podrażniać oko i wprowadzać więcej bakterii. Zaleca się wyrzucenie wszystkich produktów do makijażu oczu, takich jak tusz do rzęs i eyeliner, które mają więcej niż trzy miesiące lub były używane podczas występowania jęczmienia. Regularne mycie wielokrotnego użytku pędzli do makijażu jest również ważne.
Jeśli nosisz soczewki kontaktowe, najlepiej przejść na okulary do czasu wyleczenia jęczmienia. Noszenie soczewek kontaktowych może zwiększać ryzyko rozprzestrzeniania się infekcji. Po wyleczeniu jęczmienia należy wymienić soczewki kontaktowe na nowy zestaw, aby zapobiec ponownej infekcji.
Choć domowe sposoby leczenia jęczmienia mogą być skuteczne, jeśli jęczmień utrzymuje się lub pogarsza, ważne jest skonsultowanie się z lekarzem w celu dalszej oceny i możliwości leczenia.
Zapobieganie jęczmieniom na dolnej i górnej powiece
Podobnie jak w przypadku leczenia, zapobieganie jęczmieniom zaczyna się od dobrej higieny. Unikaj dotykania oczu, ile tylko możliwe, a przede wszystkim nigdy nie dotykaj oczu bez uprzedniego umycia rąk.
W profilaktyce jęczmienia równie ważne jest zawsze mycie twarzy przed snem, nawet jeśli nie używasz makijażu.
Kluczowe dla zapobiegania jęczmieniom jest również przestrzeganie instrukcji noszenia i pielęgnacji soczewek kontaktowych. Zawsze należy prawidłowo czyścić i przechowywać soczewki, unikając spania w nich lub noszenia ich po dacie ważności.
Powikłania jęczmienia
Zapalenie tkanki okołooczodołowej, nazywane również zapaleniem powiek jako powikłanie jęczmienia:
Powikłanie to wymaga leczenia ogólnego, ale samo w sobie nie powoduje trwałych uszkodzeń. Niemniej, bez leczenia może przerodzić się w zapalenie oczodołu, co jest znacznie poważniejszym powikłaniem jęczmienia
Wyciskanie lub pęknięcie jęczmienia może spowodować rozprzestrzenienie się małego, zlokalizowanego zakażenia i doprowadzić do zapalenia tkanki oczodołu.
Gradówka jako powikłanie jęczmienia
Torbiel gruczołu Meiboma to po prostu inna nazwa gradówki. W niektórych przypadkach wewnętrzny jęczmień może przekształcić się w torbiel gruczołu Meiboma.
Może się to zdarzyć, jeśli ropa i inne zanieczyszczenia wewnątrz zatkanego gruczołu nie wypłyną po zniknięciu zakażenia. Pozostają one w gruczole i przekształcają się w gradówkę.
Zniekształcenia kosmetyczne i zaburzenia wzroku jako powikłanie jęczmienia
W niektórych sytuacjach duży jęczmień może doprowadzić do zniekształcenia kosmetycznego powieki, a przez ucisk na gałkę oczną może doprowadzić do pogorszenia ostrości wzroku.
Bibliografia
https://www.aoa.org/healthy-eyes/eye-and-vision-conditions/hordeolum?sso=y
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK441985/
https://www.healthline.com/health/beauty-skin-care/best-stye-remedies
