Wpływ operacji zaćmy na wyniki leczenia AMD – wyniki badania

Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD) i zaćma to dwie najczęstsze choroby oczu u osób starszych, które znacząco wpływają na ostrość wzroku i jakość życia. Operacja zaćmy, powszechna metoda leczenia, często budzi pytania o jej wpływ na pacjentów z AMD. Niedawne badanie retrospektywne, przeprowadzone w rzeczywistych warunkach klinicznych, dostarcza cennych informacji na temat wpływu operacji zaćmy na różne stadia AMD.

Zaćma i AMD – wspólne wyzwania

Zaćma i AMD często występują jednocześnie, ponieważ wiek jest głównym czynnikiem ryzyka obu schorzeń. Zaćma prowadzi do zmętnienia soczewki oka, a AMD powoduje uszkodzenie plamki żółtej. W przypadku współistnienia tych chorób klinicyści często zastanawiają się, czy usunięcie zaćmy poprawi wzrok, czy istnieje ryzyko przyspieszenia progresji AMD.

Główne wyniki badania

1. Poprawa ostrości wzroku

Badanie objęło 418 pacjentów poddanych operacji zaćmy, z których 85 miało postać wysiękową (neowaskularną) AMD, a 333 postać suchą AMD. Wyniki pokazały znaczną poprawę ostrości wzroku (BCVA) w obu grupach:

• Postać neowaskularna AMD – średnia ostrość wzroku poprawiła się z 0,69 logMAR przed operacją do 0,47 logMAR dwa miesiące po zabiegu, a efekt ten utrzymał się do końcowej wizyty (36 miesięcy po operacji).
• Postać sucha AMD – pacjenci z suchą postacią AMD również odnotowali poprawę BCVA z 0,53 logMAR przed operacją do 0,27 logMAR dwa miesiące po zabiegu, z utrzymaniem efektów do końca obserwacji.

2. Tymczasowe zmiany morfologiczne siatkówki

Po operacji zaobserwowano przejściowy wzrost centralnej grubości siatkówki (CRT) i objętości plamki (MV), który powrócił do poziomów sprzed zabiegu w ciągu sześciu miesięcy. Występowanie obrzęku plamki oraz obecność płynu śród- i podsiatkówkowego wzrosły na krótko po operacji, ale również ustąpiły.

3. Stabilność terapii anty-VEGF

U pacjentów z wysiękową AMD potrzeba terapii anty-VEGF (zastrzyki doszklistkowe) pozostała niezmieniona po operacji. Nie stwierdzono ani wzrostu, ani spadku liczby zastrzyków, co sugeruje, że operacja zaćmy nie wpływa negatywnie na aktywność choroby.

4. Bezpieczeństwo zabiegu

Operacja zaćmy była bezpieczna, bez poważnych powikłań, takich jak infekcje wewnątrzgałkowe. Zespół Irvine-Gassa (cystoidalne obrzęki plamki) wystąpił w 5,7% przypadków, ale nie doprowadził do trwałej utraty ostrości wzroku.

Czy operacja zaćmy wpływa na progresję AMD?

Badanie nie wykazało przyspieszenia progresji AMD po operacji zaćmy. Siedem przypadków przejścia z suchej na wysiękową postać AMD mogło być związanych z naturalnym przebiegiem choroby, a nie samym zabiegiem. Ważne jest, że nawet w tych przypadkach pacjenci odnotowali poprawę ostrości wzroku po operacji.

Dlaczego wyniki są ważne?

To badanie dostarcza solidnych dowodów na to, że pacjenci z AMD mogą odnieść znaczące korzyści z operacji zaćmy, niezależnie od zaawansowania choroby. Poprawa wzroku po zabiegu jest możliwa nawet w zaawansowanych stadiach AMD, takich jak zanik geograficzny czy neowaskularyzacja. Co ważne, operacja nie wpływa negatywnie na potrzebę kontynuowania leczenia anty-VEGF ani na przebieg choroby.

Podsumowanie

Operacja zaćmy jest skuteczną i bezpieczną opcją dla pacjentów z AMD, pozwalającą na poprawę wzroku bez negatywnego wpływu na postęp choroby. Wyniki te są zgodne z wcześniejszymi badaniami i podkreślają, że usunięcie zaćmy powinno być rozważane jako część kompleksowego planu leczenia AMD.

Bibliografia

https://www.ophthalmologyretina.org/article/S2468-6530(24)00575-X/fulltext