Wpływ kawy na wzrok

Kawa to jeden z najczęściej spożywanych napojów na świecie. Często mówi się o wpływie kawy na ciśnienie tętnicze, a wpływ kawy na narząd wzroku, w tym na ciśnienie wewnątrzgałkowe, jest pomijany. W tym artykule chciałbym przybliżyć Państwu wiedzę dotyczącą roli kofeiny w patogenezie chorób oczu.

Kawa a ciśnienie w oku jaskra

Jaskra to przewlekła choroba uszkadzająca nerw wzrokowy, czyli połączenie oka z mózgiem. Głównym czynnikiem ryzyka prowadzącym do rozwoju tej choroby jest podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe. Badania dotyczące spożycia kawy oraz kofeiny na ciśnienie wewnątrzgałkowe oraz na jaskrę nie są jednoznaczne. Niektóre publikacje nie wykazały związku między piciem kawy oraz ciśnieniem wewnątrzgałkowym u osób zdrowych. Sytuacja prezentuje się odmiennie u osób chorujących na jaskrę lub osób genetycznie predysponowanych do rozwoju choroby. Badania pokazują, że w takiej sytuacji spożywanie kofeiny może prowadzić do wzrostu ciśnienia na dnie oka. Niemniej, brakuje danych, które wskazywałyby, że wzrost ciśnienia jest istotny z punktu widzenia choroby. W związku z powyższym, na chwilę obecną nie rekomendujemy pacjentom chorującym na jaskrę zaprzestania spożywania kawy.

Kawa a zaćma

Zaćma to jedna z najczęstszych przyczyn odwracalnej ślepoty na świecie.  Jedyną metodą leczenia zaćmy jest zabieg chirurgiczny, czyli inaczej pisząc operacja zaćmy. Nie opracowano dotychczas żadnych skutecznych metod farmakologicznego leczenia zaćmy lub opóźniania jej rozwoju.

W badaniach eksperymentalnych wykazano, że zastosowanie kofeiny może opóźniać uszkodzenie soczewki związane z promieniowaniem UV. Obserwacji eksperymentalnych nie udało się jednak potwierdzić w badaniach populacyjnych. Podsumowując: w chwili obecnej brakuje dowodów na ochronną rolę spożywania kawy lub kofeiny na rozwój zaćmy.

Kawa a zespół suchego oka

Zespół suchego oka to choroba, która w istotny sposób wpływa na pogorszenie jakości życia. Pomimo, że w większości przypadków nie prowadzi do trwałego uszkodzenia wzroku, to jest jedną z najczęstszych przyczyn wizyt okulistycznych.
W leczeniu zespołu suchego oka stosuje się krople nawilżające, leki przeciwzapalne, a także modyfikację stylu życia.
Największe badanie dotyczące wpływu spożycia kawy na zespół suchego oka przeprowadzono w Holandii. W badaniu tym uwzględniono dane pochodzące od ponad 80 tysięcy osób. Nie wykazało ono ani szkodliwego, ani ochronnego wpływu spożycia kawy na rozwój zespołu suchego oka.

Kawa a choroby siatkówki

Podobnie jak w przypadku wyżej opisanych chorób, badania eksperymentalne wykazały, że dzięki swoim właściwościom przeciwzapalnym kofeina może hamować rozwój chorób siatkówki. W dostępnych publikacjach najwięcej uwagi poświęcono retinopatii cukrzycowej i zwyrodnieniu plamki żółtej związanego z wiekiem.

W przypadku zwyrodnienia plamki żółtej związanego z wiekiem badania epidemiologiczne nie były jednoznaczne i wśród okulistów panuje przekonanie, że kofeina nie wpływa w sposób istotny na rozwój i progresję zwyrodnienia plamki. Badania kliniczne dotyczące retinopatii cukrzycowej wykazały natomiast ochronny wpływ kawy na progresję choroby.

Podsumowanie

Rola spożycia kawy w rozwoju i progresji chorób oczu pozostaje niejednoznaczna. Najwięcej badań skupia się na związku: kawa a ciśnienie w oku. Należy jednak podkreślić, że w literaturze w większości przypadków nie spotyka się doniesień o szkodliwym wpływie kawy na oczy. W związku z powyższym można przyjąć, że  osoby rozpoczynające dzień od espresso nie narażają swoich oczu na uszkodzenie.