Wpływ ciąży na przebieg barwnikowego zwyrodnienia siatkówki

Retinitis pigmentosa (RP) to najczęstsze schorzenie diagnozowane w klinikach genetyki okulistycznej. Kobiety z barwnikowym zwyrodnieniem siatkówki często otrzymują diagnozę w okresie swojej aktywności zawodowej i reprodukcyjnej, co rodzi pytania dotyczące wpływu ciąży na progresję choroby. Najnowsze badania dostarczają pierwszych obiektywnych dowodów na ten temat. Może to pomóc kobietom z retinitis pigmentosa podejmować bardziej świadome decyzje dotyczące macierzyństwa.

Jak ciąża wpływa na progresję RP?

W badaniu retrospektywnym przeprowadzonym w Moorfields Eye Hospital w Londynie przeanalizowano dane 142 kobiet z potwierdzonym genetycznie RP związanym z wariantami genu USH2A. Uczestniczki podzielono na grupy:

• kobiety mające dzieci (parous) – 98 kobiet (69%),
• kobiety bezdzietne (nulliparous) – 44 kobiety (31%).

Badanie wykazało, że kobiety, które miały dzieci, miały 3,04 razy większe ryzyko osiągnięcia pogorszenia ostrości wzroku poniżej 20/100 (LogMAR > 0,7) niż kobiety bezdzietne. Ryzyko to pozostało statystycznie istotne nawet po uwzględnieniu czynników takich jak wiek, obecność zaćmy czy obrzęku plamki (CMO).

Czy ciąża przyspiesza strukturalną degenerację siatkówki?

Pomiar szerokości strefy elipsoidalnej (EZ) za pomocą optycznej koherentnej tomografii (OCT) jest klasycznym sposobem monitorowania progresji RP. W badaniu nie znaleziono istotnych związków między ciążą a szybszą utratą EZ, co sugeruje, że ciąża może nie wpływać bezpośrednio na strukturalną progresję choroby.

Czynniki mogące wpływać na centralne widzenie

Możliwe, że pogorszenie ostrości wzroku u kobiet parous może wynikać z innych czynników niż sama degeneracja siatkówki, takich jak:

• subtelne zmiany w soczewce (np. rozwój zaćmy),
• zmiany powierzchni oka (np. suchość oka czy zgrubienie rogówki),
• ciążowe zaburzenia hormonalne i związany z nimi stres oksydacyjny.

Co oznaczają te wyniki dla kobiet z barwnikowym zwyrodnieniem siatkówki?

Dla kobiet z RP planujących rodzinę wyniki te mogą być pomocne w procesie podejmowania decyzji. Warto podkreślić:

• Ciąża może zwiększać ryzyko pogorszenia ostrości wzroku, choć jej wpływ na strukturalną degenerację siatkówki pozostaje niepewny.
• Kluczowe jest regularne monitorowanie wzroku, szczególnie w przypadku współistniejących problemów, takich jak zaćma czy CMO.
• Konsultacja z lekarzem okulistą i ginekologiem może pomóc w zminimalizowaniu ryzyka i odpowiednim zarządzaniu ciążą.

Podsumowanie

Badanie to dostarcza ważnych informacji dla kobiet z retinitis pigmentosa planujących ciążę. Choć ciąża może zwiększać ryzyko pogorszenia ostrości wzroku, wiele aspektów wymaga dalszych badań. Regularne kontrole okulistyczne i świadoma współpraca z lekarzami są kluczowe dla zachowania dobrego wzroku i zdrowia w tym szczególnym okresie.

Masz pytania dotyczące wpływu ciąży na schorzenia oczu? Skontaktuj się z naszą kliniką okulistyki w Warszawie, a odpowiemy na Twoje wątpliwości!

Bibliografia

https://www.ajo.com/article/S0002-9394(24)00548-8/fulltext