Utrata widzenia obwodowego, czyli „widzenie tunelowe” – co warto wiedzieć?

Czym jest widzenie tunelowe?

Widzenie tunelowe (ang. tunnel vision) to określenie na utratę widzenia obwodowego. Charakteryzuje się ograniczeniem pola widzenia, przez co widzimy tylko to, co znajduje się bezpośrednio przed nami, a obiekty po bokach stają się niewidoczne. Przypomina to patrzenie przez wąską rurkę. Widzenie tunelowe może być objawem tymczasowym lub trwałym w zależności od przyczyny.

Przyczyny widzenia tunelowego

Widzenie tunelowe może być spowodowane zarówno chorobami oczu, jak i schorzeniami innych części ciała, które wpływają na zdolność widzenia. Do najczęstszych przyczyn należą:

Choroby oczu:

• Jaskra – uszkodzenie nerwu wzrokowego prowadzące do postępującej utraty widzenia obwodowego.
• Retinitis pigmentosa – dziedziczna choroba siatkówki prowadząca do stopniowej utraty widzenia.
• Retinopatia cukrzycowa – powikłanie cukrzycy wpływające na naczynia krwionośne w siatkówce.
• Odwarstwienie siatkówki – nagły stan wymagający pilnej interwencji medycznej.
• Zapalenie nerwu wzrokowego – często związane ze stwardnieniem rozsianym.
• Zakrzep żyły siatkówki (RVO) – blokada przepływu krwi w naczyniach siatkówki.

Schorzenia ogólnoustrojowe:

• Migreny – zwłaszcza te z aurą wzrokową.
• Choroby naczyń krwionośnych – np. zwężenie tętnicy szyjnej.
• Udar mózgu – uszkodzenie obszarów mózgu odpowiedzialnych za widzenie.
• Wstrząśnienie mózgu – uszkodzenie neurologiczne po urazie głowy.
• Wysokie ciśnienie tętnicze – które może prowadzić do uszkodzeń w naczyniach krwionośnych oczu.

Widzenie tunelowe – objawy

Osoby cierpiące na widzenie tunelowe zachowują ostrość widzenia centralnego, ale tracą zdolność dostrzegania obiektów na peryferiach pola widzenia. Objawy mogą obejmować:

• Wrażenie patrzenia przez wąską rurkę.
• Trudności w orientacji w przestrzeni.
• Problemy z poruszaniem się, zwłaszcza w słabo oświetlonych miejscach.

W niektórych przypadkach widzenie tunelowe może towarzyszyć zawrotom głowy lub uczuciu chwiejności.

Leczenie widzenia tunelowego

Sposób leczenia zależy od przyczyny utraty widzenia obwodowego:

• Farmakoterapia – w przypadku chorób takich jak jaskra stosuje się leki obniżające ciśnienie w oku.
• Operacje chirurgiczne – mogą być konieczne w przypadku odwarstwienia siatkówki lub innych schorzeń wymagających interwencji.
• Leczenie podstawowych schorzeń – na przykład kontrola cukrzycy lub leczenie udaru.

W przypadkach, gdy widzenie tunelowe jest trwałe, specjaliści mogą pomóc pacjentom w adaptacji poprzez zastosowanie pomocy optycznych lub innych technologii wspierających.

Zapobieganie i diagnostyka

Regularne badania wzroku odgrywają kluczową rolę w wczesnym wykrywaniu chorób, które mogą prowadzić do utraty widzenia obwodowego. Zalecane są następujące odstępy między badaniami:

• Dzieci – raz na 1-2 lata po nauczeniu się alfabetu.
• Dorośli poniżej 40 roku życia – co 5-10 lat.
• Dorośli między 40 a 54 rokiem życia – co 2-4 lata.
• Osoby powyżej 55 roku życia – co 1-3 lata.

Osoby z cukrzycą lub noszące okulary powinny badać wzrok częściej.

Kiedy zgłosić się do lekarza?

Bezzwłocznie skontaktuj się z lekarzem lub udaj się na oddział ratunkowy, jeśli:

• Nastąpiła nagła utrata wzroku w jednym lub obu oczach.
• Pojawił się silny ból oka.
• Widzisz nowe błyski lub męty.

Podsumowanie

Widzenie tunelowe to objaw, który może znacząco wpływać na jakość życia. Choć czasami jest ono tymczasowe, w wielu przypadkach zmiany mogą być trwałe. Regularne badania oczu oraz szybka reakcja na pierwsze objawy pozwalają na wczesne wykrycie przyczyny i wdrożenie odpowiedniego leczenia. Pamiętaj, by dbać o swoje oczy – to okno na świat!

Bibliografia

https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/24435-tunnel-vision-peripheral-vision-loss