Uszkodzenie rogówki – przyczyny, objawy i leczenie
Rogówka to przezroczysta część oka, będąca najbardziej wrażliwą częścią oka, która chroni gałkę oczną i skupia światło, umożliwiając prawidłowy proces widzenia. Uszkodzenie rogówki może prowadzić do silnych dolegliwości bólowych, zaczerwienienia oka, światłowstrętu, a także pogorszenia widzenia i zaburzeń wzroku, dlatego ważne jest, aby wiedzieć, jak rozpoznać objawy i postępować w przypadku urazu rogówki.
Co to jest uszkodzenie rogówki?
Uszkodzenie rogówki (ang. corneal injury) to uraz lub podrażnienie tej delikatnej struktury, które może mieć różny charakter – od zadrapania oka (abrazyjnego urazu) po poważne urazy mechaniczne, oparzenia chemiczne lub promieniowanie ultrafioletowe. Uszkodzenia te często dotyczą nabłonka rogówki i mogą prowadzić do erozji rogówki i innych głębokich uszkodzeń rogówki.
Najczęstsze przyczyny
- Zadrapanie oka – mechaniczne urazy, np. paznokciem, gałęzią
- Ciała obce – piasek, pył, opiłki metalu
- Soczewki kontaktowe – nieprzestrzeganie zaleceń higienicznych, złe dopasowanie lub zbyt długie noszenie
- Oparzenia chemiczne – kontakt z substancjami chemicznymi, środkami czystości
- Promieniowanie ultrafioletowe – np. słońce, spawanie, odbicia od śniegu lub wody
- Zakażenia i zapalenia rogówki – w wyniku niedoleczonych infekcji
- Inne przyczyny – wypadek komunikacyjny, nieprawidłowo rosnące rzęsy
Objawy, które powinny Cię zaniepokoić
- Silne dolegliwości bólowe spowodowane odsłoniętymi zakończeniami nerwowymi
- Uczucie „piasku pod powieką”
- Zaczerwienienie oka i łzawienie
- Światłowstręt
- Rozmazane widzenie i pogorszenie ostrości widzenia
- Opuchnięte powieki
- Zaburzenia wzroku i duży dyskomfort, zwłaszcza podczas ruchu gałki ocznej
Jak wygląda diagnostyka?
Lekarz okulista dokładnie obejrzy rogówkę oka przy pomocy lampy szczelinowej, często stosując barwnik fluoresceinowy, który uwidacznia erozję rogówki oraz inne uszkodzenia nabłonka rogówki. Ocena stopnia urazu i rozległości uszkodzeń jest kluczowa dla wyboru odpowiedniego leczenia.
Leczenie i postępowanie – uszkodzenie rogówki
W zależności od stopnia urazu, leczenie może obejmować:
- Krople lub maści antybiotykowe i przeciwbólowe
- Usunięcie ciała obcego
- Opatrunek na oko lub specjalną soczewkę leczniczą
- Odstawienie soczewek kontaktowych do czasu pełnej regeneracji
- W przypadku głębokich urazów lub perforacji rogówki – przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego lub przeszczep rogówki
Nie próbuj samodzielnie usuwać ciał obcych ani nie stosuj kropli „na własną rękę”.
Jak długo goi się rogówka?
Zazwyczaj regeneracja nabłonka rogówki po niewielkich otarciach trwa 1–2 dni i wywołuje zwykle powikłań. Jednak głębokie urazy, erozja rogówki czy perforacja rogówki mogą wymagać dłuższego leczenia, a czas regeneracji może wynosić nawet kilka tygodni. Nieleczone uszkodzenia mogą stać się przyczyną trwałych zmętnień rogówki, blizn rogówki oraz pogorszenia ostrości widzenia.
Jak zapobiegać?
- Noś okulary ochronne podczas pracy z narzędziami, chemikaliami lub na słońcu
- Przestrzegaj zaleceń higienicznych przy użytkowaniu soczewek kontaktowych
- Chroń oczy przed promieniowaniem UV (np. spawanie, śnieg, plaża)
- Zachowuj ostrożność przy używaniu substancji chemicznych
- Regularnie kontroluj stan filmu łzowego i unikaj niedostatecznej produkcji łez, co może prowadzić do zespołu suchego oka
Jeśli po 2 dniach od urazu objawy się nie poprawiają – koniecznie zgłoś się do lekarza okulisty. Uszkodzenia rogówki to powszechny, ale często lekceważony problem. Odpowiednia profilaktyka i szybkie, odpowiednie leczenie to klucz do zachowania dobrego widzenia.
Bibliografia
