Światłowstręt – przyczyny, diagnostyka, leczenie

Światłowstręt, znany także jako fotofobia, to nadwrażliwość oczu na światło, która może wywoływać dyskomfort lub ból. Jest to objaw związany z wieloma schorzeniami oczu i układu nerwowego, a także może wynikać z działania niektórych leków. W artykule omówimy przyczyny światłowstrętu, objawy oraz możliwe formy leczenia.

Światłowstręt – co to?

Światłowstręt (fotofobia) jest reakcją oczu na światło, szczególnie intensywne światło słoneczne lub sztuczne, które może powodować dyskomfort, mruganie, a nawet ból. Osoby cierpiące na światłowstręt często unikają jasnych miejsc i preferują bardziej zacienione przestrzenie. Występują dwa typy światłowstrętu:

1. Światłowstręt bezpośredni – ból pojawia się, gdy światło pada bezpośrednio na oko.
2. Światłowstręt konsensualny – ból pojawia się w przeciwnym oku po oświetleniu jednego oka.

Jakie są przyczyny światłowstrętu?

Światłowstręt może być spowodowany przez różnorodne czynniki, które najczęściej można podzielić na przyczyny okulistyczne, neurologiczne oraz związane z lekami. Poniżej przedstawiamy najczęstsze przyczyny światłowstrętu:

Choroby oczu

1. Zespół suchego oka – najczęstsza przyczyna, wywołująca nadwrażliwość na światło.
2. Zapalenie spojówek (conjunctivitis) – stan zapalny spojówek może wywołać światłowstręt.
3. Astygmatyzm – zniekształcenie rogówki powodujące rozmazane widzenie.
4. Utrata pigmentu (albinizm) – brak pigmentu w siatkówce zwiększa wrażliwość na światło.
5. Stany zapalne oka, takie jak zapalenie błony naczyniowej (uveitis), uszkodzenia rogówki, odwarstwienia siatkówki, operacje oka (np. LASIK).

Schorzenia neurologiczne

1. Migrena – często towarzyszy jej światłowstręt, nasilający się w przypadku ekspozycji na światło.
2. Zapalenie opon mózgowych – poważne zakażenie opon mózgowych, objawiające się m.in. nadwrażliwością na światło.
3. Uszkodzenie mózgu – urazy głowy lub krwotoki podpajęczynówkowe mogą wywołać światłowstręt.
4. Depresja i stany lękowe – niektóre zaburzenia psychiczne mogą powodować nadwrażliwość na światło.

Leki

Niektóre leki mogą powodować światłowstręt jako efekt uboczny:

1. Barbiturany i benzodiazepiny – stosowane w leczeniu lęków.
2. Chlorochina – lek przeciwmalaryczny.
3. Haloperidol i lit – leki na zaburzenia psychiczne.
4. Tropicamid – stosowany do rozszerzania źrenic w badaniach okulistycznych.

Objawy światłowstrętu

Objawy światłowstrętu mogą się różnić w zależności od nasilenia i przyczyny. Do typowych objawów należą:

• Mruganie i mrużenie oczu,
• Przykładanie rąk do oczu w celu ochrony przed światłem,
• Unikanie jasnych miejsc,
• Preferencja ciemnych lub przyciemnionych pomieszczeń.

Jak wygląda diagnostyka?

Diagnoza światłowstrętu polega na identyfikacji przyczyny. Lekarz okulista lub neurolog przeprowadza dokładny wywiad medyczny, badanie oczu oraz ewentualnie testy neurologiczne. Diagnostyka jest istotna, aby odpowiednio dobrać metody leczenia i zapewnić ulgę pacjentowi.

Światłowstręt – leczenie

Leczenie światłowstrętu jest zależne od przyczyny problemu. Możliwe opcje terapeutyczne obejmują:

1. Krople na światłowstręt – na przykład nawilżające krople do oczu, które pomagają w przypadku zespołu suchego oka.
2. Specjalne okulary lub soczewki – filtry przeciwsłoneczne, okulary z polaryzacją mogą zapewnić ulgę.
3. Farmakoterapia – w przypadku przyczyn neurologicznych, takich jak migrena, odpowiednie leki mogą zmniejszyć światłowstręt.
4. Unikanie przyczyn – np. rezygnacja z leków powodujących światłowstręt, jeśli to możliwe.
5. Zabiegi chirurgiczne – w wyjątkowych przypadkach, np. związanych z wadami wrodzonymi, mogą być konieczne zabiegi chirurgiczne.

Podsumowanie

Światłowstręt to nadwrażliwość na światło, która może być objawem wielu różnych chorób oczu i zaburzeń neurologicznych. Przyczyny są różnorodne i mogą obejmować zarówno problemy okulistyczne, jak i neurologiczne, a także efekty uboczne niektórych leków. Objawy światłowstrętu obejmują m.in. mrużenie oczu i unikanie jasnych miejsc. Diagnostyka pozwala na dobór odpowiedniego leczenia, które może obejmować krople na światłowstręt, specjalistyczne okulary, farmakoterapię lub unikanie czynników wywołujących.

Bibliografia

https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/photophobia