Podstawowe informacje o soczewkach wewnątrzgałkowych – przewodnik dla pacjenta

Soczewki wewnątrzgałkowe (IOL, ang. intraocular lens) to sztuczne soczewki, które zastępują naturalną soczewkę oka. Najczęściej stosowane są w chirurgii zaćmy, gdzie zmętniała soczewka jest usuwana i zastępowana implantem. Soczewki te mogą również pomagać w leczeniu innych wad wzroku, takich jak wysoka krótkowzroczność. Poniżej przedstawiamy podstawowe informacje na temat soczewek wewnątrzgałkowych, ich rodzajów i zastosowania.

Czym są soczewki wewnątrzgałkowe?

Soczewka wewnątrzgałkowa to mała, sztuczna soczewka, która jest implantowana do oka w trakcie operacji zaćmy lub innych zabiegów okulistycznych. Wykonana jest z miękkich, elastycznych materiałów, takich jak silikon lub akryl. Umożliwia to skupienie światła na siatkówce, podobnie jak naturalna soczewka oka.

Ewolucja i rozwój soczewek IOL

Pierwsze soczewki wewnątrzgałkowe wprowadzono w latach 40. XX wieku. Były one wykonane z twardego plastiku i korygowały jedynie widzenie na daleką odległość – wymagały noszenia okularów do czytania. Obecnie dostępne są nowoczesne soczewki wieloogniskowe i akomodacyjne, które umożliwiają dobre widzenie na różnych odległościach, a także soczewki toryczne korygujące astygmatyzm.

Rodzaje soczewek wewnątrzgałkowych

Obecnie istnieje kilka rodzajów soczewek wewnątrzgałkowych, każda o unikalnych właściwościach i zaletach:

• Soczewki monofokalne – najczęściej stosowane w chirurgii zaćmy. Posiadają jedną ogniskową i są dostosowane do widzenia na daleko lub blisko. Wymagają noszenia okularów do innych dystansów.
• Soczewki wieloogniskowe (multifokalne) – zmniejszają konieczność noszenia okularów i umożliwiają ostre widzenie na różnych odległościach.
• Soczewki akomodacyjne – naśladują naturalną zdolność oka do akomodacji, dzięki czemu poprawiają widzenie na różnych odległościach.
• Soczewki toryczne – przeznaczone dla osób z astygmatyzmem, poprawiają jakość widzenia i eliminują zniekształcenia obrazu.
• Soczewki regulowane światłem (LAL) – unikalne soczewki, których moc optyczna może być dostosowywana po operacji za pomocą specjalnego światła UV.

Materiały stosowane w soczewkach wewnątrzgałkowych

Soczewki te są wykonywane z różnych materiałów, z których każdy ma swoje zalety:

• PMMA (polimetakrylan metylu) – stosowany od dziesięcioleci, charakteryzuje się wysoką przezroczystością, ale wymaga większego nacięcia podczas operacji.
• Silikon – bardziej elastyczny, pozwala na mniejsze nacięcia i szybszą rekonwalescencję.
• Akryl – szczególnie preferowany jest hydrofobowy akryl, ze względu na dobrą biokompatybilność i mniejsze ryzyko powikłań pooperacyjnych.

Jak działają soczewki wewnątrzgałkowe?

Soczewki wewnątrzgałkowe skupiają światło na siatkówce, odtwarzając funkcję naturalnej soczewki i przywracając ostrość widzenia. Mogą również korygować wady refrakcyjne, takie jak astygmatyzm czy prezbiopia, poprawiając jakość życia pacjentów.

Zastosowanie

Implantacja IOL może pomóc w leczeniu:

• Zaćmy
• Krótkowzroczności
• Dalekowzroczności
• Prezbiopii
• Astygmatyzmu

Podstawowym wskazaniem do wszczepienia IOL jest zaćma, gdyż jest to jedyna skuteczna metoda przywrócenia wzroku po jej rozwinięciu.

Procedura wszczepienia soczewki IOL

Zabieg jest podobny do operacji zaćmy i polega na usunięciu naturalnej soczewki oraz implantacji IOL przez niewielkie nacięcie (2-3 mm) w rogówce.

Czas rekonwalescencji jest stosunkowo krótki – poprawa widzenia następuje w ciągu kilku dni, a pełne gojenie trwa 4-6 tygodni. Większość pacjentów szybko wraca do codziennych aktywności.

Zalety i ograniczenia zabiegu

Zalety:

• Poprawa ostrości wzroku
• Brak potrzeby wymiany implantu
• Personalizowana korekcja wzroku

Ograniczenia:

• Ryzyko powikłań (<1%)
• Koszt zależny od rodzaju IOL
• Nie wszystkie IOL są odpowiednie dla każdego pacjenta

Większość pacjentów po wszczepieniu IOL odczuwa znaczną poprawę jakości życia, a to czyni ten zabieg skutecznym sposobem leczenia problemów ze wzrokiem.

Bibliografia

https://renoeyecare.com/blog/iols/what-is-intraocular-lens