Pachymetria – co to jest i kiedy się ją wykonuje?

Pachymetria rogówkowa to szybkie, nieinwazyjne badanie okulistyczne, które pozwala dokładnie zmierzyć grubość rogówki – przezroczystej struktury przedniej części oka. Jest to kluczowy parametr w diagnostyce i leczeniu wielu chorób oczu, w tym jaskry i schorzeń rogówki, oraz w kwalifikacji do operacji refrakcyjnych (np. LASIK).

Na czym polega pachymetria?

Pachymetria mierzy grubość rogówki w mikrometrach (µm), najczęściej w jej części centralnej (CCT – central corneal thickness). Wyróżniamy dwa główne typy pachymetrii:

Pachymetria optyczna

• Wykonywana za pomocą optycznej koherentnej tomografii (OCT) lub specjalnych systemów obrazowania.
• Bezdotykowa – pacjent opiera głowę i brodę o aparat, który skanuje rogówkę.
• Bezbolesna, nie wymaga znieczulenia.

Pachymetria ultradźwiękowa

• Wymaga podania kropli znieczulających.
• Do oka przykładany jest na kilka sekund sondujący przetwornik ultradźwiękowy (pachymetr), który mierzy grubość rogówki na podstawie odbicia fal dźwiękowych.
• Może być minimalnie inwazyjna, ale bezpieczna i dobrze tolerowana.

Kiedy wykonuje się pachymetrię?

Badanie to jest zalecane w diagnostyce i monitorowaniu:

• Jaskry – grubość rogówki wpływa na interpretację pomiaru ciśnienia wewnątrzgałkowego (IOP),
• Chorób rogówki – takich jak stożek rogówki (keratoconus), obrzęk rogówki, dystrofia Fuchsa,
• Urazów oka,
• Kwalifikacji do zabiegów laserowej korekcji wzroku (np. LASIK, PRK), aby ocenić, czy rogówka jest wystarczająco gruba,
• Oceny ryzyka powikłań pooperacyjnych (np. ektazji rogówki po LASIK).

Jakie są prawidłowe wartości?

Za typową grubość centralnej części rogówki uważa się 540–550 µm, jednak wartości od ~500 µm do ~600 µm mogą być nadal uznawane za fizjologiczne, w zależności od kontekstu klinicznego.

O czym warto pamiętać?

• Cieńsza rogówka może sugerować zaniżony pomiar ciśnienia śródgałkowego – to maskuje jaskrę.
• Grubsza rogówka może powodować zawyżony odczyt ciśnienia, przez co niektórzy pacjenci mogą być błędnie diagnozowani jako podejrzani w kierunku jaskry.

Czy pachymetria jest bezpieczna?

Tak, pachymetria optyczna jest całkowicie bezkontaktowa i nie wiąże się z żadnym ryzykiem. W przypadku pachymetrii ultradźwiękowej ryzyko powikłań jest bardzo małe, ale może obejmować:

• Podrażnienie rogówki,
• Infekcję (rzadko),
• Reakcję na krople znieczulające,
• Przejściowe pogorszenie ostrości wzroku po badaniu.

Co oznaczają wyniki pachymetrii?

Wynik otrzymywany jest od razu po badaniu. Interpretacja zależy od kontekstu klinicznego:

• W diagnostyce jaskry – pozwala lepiej ocenić ryzyko progresji i skutecznie dobrać terapię,
• W chirurgii refrakcyjnej – określa, czy rogówka ma odpowiednią grubość do bezpiecznego usunięcia fragmentu tkanki,
• W chorobach rogówki – pomaga monitorować progresję zmian (np. w stożku rogówki).

Badanie pachymetria – najczęściej zadawane pytania

Co oznacza gruba rogówka?

Może fałszywie zawyżać pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego. Jednocześnie grubsza rogówka jest uznawana za czynnik ochronny w jaskrze.

Co oznacza cienka rogówka?

Zwiększa ryzyko progresji jaskry i może wskazywać na stożek rogówki. Może też oznaczać zaniżone pomiary IOP.

Czy pachymetria boli?

Nie, badanie optyczne jest całkowicie bezkontaktowe. W wersji ultradźwiękowej stosuje się krople znieczulające, więc jest bezbolesne.

Podsumowanie

Pachymetria to szybkie, precyzyjne i bezpieczne badanie pomiaru grubości rogówki. Jest ono niezbędne w ocenie ryzyka i leczeniu jaskry, planowaniu zabiegów laserowych, a także diagnostyce chorób rogówki. Zrozumienie grubości rogówki pozwala okuliście lepiej interpretować inne badania, zwłaszcza pomiary ciśnienia śródgałkowego, i skuteczniej dobrać leczenie.

Bibliografia

https://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/pachymetry-test