Obiecujący przełom w terapii genowej suchej postaci AMD – wyniki badania fazy 1 JNJ-81201887

Sucha postać zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem (AMD) oraz jego zaawansowane stadium, zanik geograficzny (GA), stanowią poważne wyzwanie w okulistyce. GA, prowadzące do postępującej utraty wzroku, obecnie nie ma skutecznych długoterminowych terapii. Jednak nowe osiągnięcia w terapii genowej dają nadzieję, czego dowodem są wyniki badania fazy 1 JNJ-81201887 (JNJ-1887). Ta innowacyjna terapia daje perspektywę jednorazowego leczenia tej wyniszczającej choroby.

Czym jest JNJ-1887?

JNJ-1887 to terapia genowa oparta na rekombinowanym wirusie AAV2, która dostarcza rozpuszczalną formę białka CD59 (sCD59). CD59 naturalnie hamuje powstawanie kompleksu atakującego błonę komórkową (MAC), który odgrywa istotną rolę w progresji GA. Dysregulacja układu dopełniacza, w tym zwiększona aktywność MAC, jest jednym z kluczowych mechanizmów uszkodzenia siatkówki w GA. Dzięki przywróceniu aktywności CD59, JNJ-1887 ma na celu spowolnienie postępu choroby i ochronę wzroku.

Najważniejsze wyniki badania fazy 1

W badaniu fazy 1 wzięło udział 17 pacjentów w wieku 50 lat i więcej, z GA będącym następstwem suchej postaci AMD. Głównym celem była ocena bezpieczeństwa i tolerancji jednorazowego wstrzyknięcia do ciała szklistego.

• Łagodny stan zapalny – zapalenie oczne zaobserwowano u 29% uczestników, ale wszystkie przypadki miały łagodny przebieg i ustąpiły po obserwacji lub zastosowaniu kropli steroidowych.
• Brak poważnych zdarzeń niepożądanych (AE) – nie odnotowano poważnych działań niepożądanych związanych z leczeniem, zapalenia wnętrza gałki ocznej ani neowaskularyzacji naczyniówkowej (CNV).
• Łatwe do opanowania działania niepożądane – zarejestrowano dwa przypadki łagodnego wzrostu ciśnienia wewnątrzgałkowego (IOP) oraz dwa przypadki zaburzeń nerwu wzrokowego, z których żadne nie zostało bezpośrednio powiązane z terapią.

Obiecujące wyniki skuteczności

Choć badanie nie było zaprojektowane do jednoznacznej oceny skuteczności, uzyskane dane są zachęcające:

• W grupie z wysoką dawką odnotowano zmniejszenie tempa wzrostu zmian GA w okresie 24 miesięcy obserwacji.
• Dane przedkliniczne wskazują, że JNJ-1887 skutecznie transdukuje komórki zwojowe siatkówki, zapewniając trwałą produkcję sCD59.

Czym wyróżnia się JNJ-1887?

JNJ-1887 oferuje istotne korzyści w porównaniu z obecnie dostępnymi terapiami, takimi jak pegcetacoplan czy avacincaptad pegol, które wymagają częstych wstrzyknięć doszklistkowych:

• Długotrwały efekt – jednorazowa terapia zmniejsza obciążenie pacjentów i ich opiekunów związane z częstymi wizytami w klinice.
• Precyzyjne działanie – skierowanie terapii na końcowy etap kaskady dopełniacza minimalizuje zaburzenia powyżej tego etapu, co może ograniczać skutki uboczne.

Kierunek na przyszłość

Sukces fazy 1 otwiera drogę do dalszych badań. Obecnie JNJ-1887 jest testowany w globalnym badaniu fazy 2b (ClinicalTrials.gov: NCT05811351), które obejmuje stosowanie profilaktyki steroidowej w celu dalszej poprawy bezpieczeństwa i skuteczności.

Dlaczego to ważne?

Dla pacjentów z GA jednorazowa terapia taka jak JNJ-1887 może zrewolucjonizować podejście do leczenia, eliminując problemy związane z długoterminowym przestrzeganiem zaleceń. Choć dalsze badania na większych grupach pacjentów są konieczne, wyniki fazy 1 są obiecującym krokiem naprzód w walce z suchą postacią AMD.

Terapia genowa otwiera nowe możliwości w okulistyce, a JNJ-1887 znajduje się na czele tej rewolucji, oferując nadzieję na skuteczne leczenie choroby, która do tej pory pozostawała bez rozwiązania. Czekamy z niecierpliwością na dalsze wyniki badań.

Bibliografia

https://www.aaojournal.org/article/S0161-6420(24)00368-3/fulltext