Dystrofia Cogana – diagnostyka i leczenie

Dystrofia Cogana, znana również jako dystrofia nabłonkowo-podstawna rogówki, jest schorzeniem, które wpływa na przednią część rogówki. W artykule przedstawiamy najważniejsze informacje dotyczące diagnostyki i leczenia tej choroby, uwzględniając jej charakterystykę, objawy oraz dostępne metody terapeutyczne.

Czym jest dystrofia Cogana?

Dystrofia Cogana, określana także jako dystrofia rogówki Cogana, to schorzenie wpływające na błonę podstawną nabłonka rogówki. Choroba ta bywa nazywana również dystrofią map-dot-fingerprint (ze względu na charakterystyczny obraz w lampie szczelinowej przypominający mapy, kropki i odciski palców). U niektórych pacjentów dystrofia prowadzi do zaburzeń widzenia oraz bolesnych nawrotowych erozji rogówki.

Przyczyny i czynniki ryzyka

Dystrofia rogówki Cogana może występować zarówno rodzinnie, jak i sporadycznie. W części przypadków przypisuje się jej podłoże genetyczne związane z mutacjami w genie TGFBI. Do najważniejszych czynników ryzyka należą:

• Historia rodzinna dystrofii rogówki.
• Wiek – schorzenie częściej występuje u osób starszych.
• Urazy rogówki, w tym zabiegi takie jak LASIK czy inne operacje wewnątrzgałkowe, które mogą nasilać objawy.

Objawy i diagnostyka

Objawy dystrofii Cogana są bardzo zróżnicowane. Część pacjentów pozostaje bezobjawowa, podczas gdy inni zgłaszają:

• Niewyraźne widzenie.
• Uczucie obecności ciała obcego w oku.
• Ból związany z nawrotowymi erozjami rogówki.

Diagnostyka opiera się na badaniu w lampie szczelinowej, gdzie widoczne są charakterystyczne zmiany: „mapy” (geograficzne zmętnienia), „kropki” (małe, nieregularne opacitety) oraz „odciski palców” (koncentryczne linie).

Dystrofia Cogana – leczenie

Leczenie dystrofii rogówki Cogana ma na celu poprawę widzenia i zapobieganie nawrotowym erozjom rogówki. Wybór metody terapeutycznej zależy od nasilenia objawów.

Leczenie zachowawcze

Pierwsza linia terapii obejmuje:

• Nawilżające maści stosowane na noc.
• Roztwory hipertoniczne (np. sól hipertoniczna).
• Opatrunkowe soczewki kontaktowe w przypadku nawrotowych erozji.

Leczenie farmakologiczne

W przypadku częstych nawrotów można stosować:

• Maści antybiotykowe.
• Kortykosteroidy miejscowe.
• Doustne antybiotyki, takie jak doksycyklina, w celu zmniejszenia stanów zapalnych.

Leczenie zabiegowe

W cięższych przypadkach stosuje się zabiegi, takie jak:

• Mechaniczne oczyszczanie nabłonka rogówki.
• Mikropunkcja laserowa (np. YAG).
• Polerowanie rogówki wiertłem diamentowym.
• Fototerapeutyczna keratektomia (PTK).

Nowoczesne metody, takie jak zastosowanie surowicy autologicznej czy błon owodniowych, mogą wspomagać regenerację nabłonka i zapobiegać nawrotom.

Rokowanie i komplikacje

Rokowanie w dystrofii Cogana zależy od stopnia nasilenia objawów. U wielu pacjentów choroba ma przebieg przewlekły z okresami zaostrzeń i remisji. Powikłania, takie jak bliznowacenie rogówki, mogą prowadzić do trwałej utraty ostrości widzenia, dlatego istotne jest wczesne rozpoznanie i wdrożenie odpowiedniego leczenia.

Podsumowanie

Dystrofia Cogana, mimo że często bezobjawowa, może znacząco wpływać na jakość życia pacjentów z nawrotowymi erozjami rogówki. Kluczowe znaczenie ma właściwa diagnostyka i indywidualnie dobrana terapia, które pozwalają minimalizować dolegliwości i poprawiać komfort widzenia.

Bibliografia

https://eyewiki.org/Epithelial_Basement_Membrane_Dystrophy