Czym są męty ciała szklistego?

Męty ciała szklistego to małe kształty, które unoszą się w polu widzenia. Mogą przyjmować różne formy, takie jak czarne lub szare kropki, plamy, zygzakowate linie, nitki, pajęczyny lub pierścienie. Zazwyczaj są bardziej widoczne, gdy patrzymy na coś jasnego, jak czyste niebo czy biały ekran komputera.

Chociaż męty mogą rozpraszać naszą uwagę, zazwyczaj nie wpływają znacząco na widzenie. Mimo że męty mogą być uciążliwe, zazwyczaj nie wymagają leczenia, ponieważ mózg przystosowuje się do ich obecności z czasem, co sprawia, że stają się mniej zauważalne.

Co powoduje męty w oku?

Męty występują z powodu zmian w ciele szklistym, galaretowatej substancji wypełniającej wnętrze oka i pomagającej utrzymać jego okrągły kształt. Ciało szkliste składa się głównie z wody, ale zawiera również włókna kolagenowe. W miarę starzenia się ciało szkliste zaczyna się kurczyć i upłynniać, proces ten nazywany jest degeneracją ciała szklistego. Może to powodować, że włókna kolagenowe w ciele szklistym zbijają się w grudki, tworząc małe cienie na siatkówce. Te cienie to właśnie to, co postrzegamy jako męty.

Dodatkowo, męty ciała szklistego mogą być spowodowane innymi czynnikami, w tym:

• Tylne odłączenie ciała szklistego (PVD) – jest to powszechny stan, w którym ciało szkliste oddziela się od siatkówki.
• Zapalenie oka – zapalenie w tylnej części oka (tylne zapalenie błony naczyniowej) może powodować uwalnianie zapalnych zanieczyszczeń do ciała szklistego, prowadząc do mętów.
• Krwawienie w oku – komórki krwi w ciele szklistym mogą pojawiać się jako męty, często z powodu urazu lub retinopatii cukrzycowej.
• Pęknięcia siatkówki – pęknięcia siatkówki mogą powodować odłączenie ciała szklistego i prowadzić do mętów. Jeśli nie są leczone, mogą prowadzić do odwarstwienia siatkówki, poważnego stanu, który może prowadzić do utraty wzroku.

Kiedy powinienem zgłosić się do lekarza?

Chociaż męty są zazwyczaj nieszkodliwe, pewne objawy wymagają natychmiastowej uwagi. Powinieneś zgłosić się do lekarza lub udać się na oddział ratunkowy, jeśli doświadczysz:

• Nagłego wzrostu liczby mętów.
• Błysków światła w tym samym oku, w którym są męty.
• Cienia lub ciemności w polu widzenia obwodowego.

Te objawy mogą wskazywać na pęknięcie lub odwarstwienie siatkówki, które są stanami nagłymi. Odwarstwienie siatkówki jest bardziej prawdopodobne, jeśli miałeś uraz oka, jesteś krótkowidzem, przeszedłeś operację zaćmy lub masz historię odwarstwienia siatkówki.

Jak diagnozuje się męty ciała szklistego?

Jeśli męty są szczególnie uciążliwe, skonsultuj się z lekarzem okulistą. Przeprowadzi on kompleksowe badanie oka, aby określić przyczynę mętów. To badanie zazwyczaj obejmuje:

• Test ostrości wzroku – aby sprawdzić, jak dobrze widzisz na różnych odległościach.
• Badanie dna oka – krople do oczu są używane do rozszerzenia źrenic, aby lekarz mógł dokładniej zbadać siatkówkę i ciało szkliste.
• Fotografia siatkówki lub ultrasonografia – w niektórych przypadkach stosuje się badania obrazowe, aby uzyskać szczegółowy obraz siatkówki i ciała szklistego.

Jeśli męty są spowodowane pęknięciem siatkówki, zapaleniem lub innymi poważnymi stanami, zostanie zalecone odpowiednie leczenie, aby rozwiązać problem podstawowy.

Męty ciała szklistego – leczenie

Większość mętów nie wymaga leczenia i z czasem staje się mniej zauważalna. Jednak jeśli znacząco wpływają na widzenie, istnieją dwie główne opcje leczenia:

1. Witrektomia – jest to zabieg chirurgiczny, w którym wykonuje się małe nacięcie w oku, a ciało szkliste wraz z mętami jest usuwane. Ciało szkliste jest następnie zastępowane roztworem soli fizjologicznej. Chociaż skuteczna, witrektomia niesie ryzyko, w tym krwawienie, zaćmę i pęknięcie siatkówki. Może nie wyeliminować wszystkich mętów, a nowe mogą pojawić się po operacji. Zarezerwowana jest do stanów z bardzo dużym nasileniem mętów np. mętów pozapalnych.
2. Witreoliza – jest to nieinwazyjna procedura, w której laser jest używany do rozbijania mętów. Szybkie impulsy światła laserowego są stosowane do oka przez soczewkę kontaktową, przekształcając męty w mniejsze, mniej zauważalne fragmenty. Witreoliza zazwyczaj trwa od 20 do 60 minut i jest wykonywana w trybie ambulatoryjnym. Może być konieczne kilka sesji, aby osiągnąć pożądane rezultaty.

Czy można zapobiegać mętom w oku?

Męty ciała szklistego są częścią procesu starzenia i nie można im całkowicie zapobiec. Jednak utrzymanie dobrego zdrowia oczu może pomóc zminimalizować ryzyko wystąpienia mętów i innych problemów z oczami. Oto kilka wskazówek, jak dbać o zdrowie oczu:

• Regularne badania oczu – rutynowe badania mogą pomóc we wczesnym wykrywaniu chorób oczu mogących prowadzić do powstania mętów.
• Ochrona oczu – noś okulary przeciwsłoneczne, aby chronić oczy przed szkodliwymi promieniami UV i okulary ochronne podczas czynności, które mogą spowodować uraz oczu.
• Kontrola chorób przewlekłych – choroby takie jak cukrzyca i nadciśnienie mogą wpływać na zdrowie oczu. Prawidłowe leczenie i profilaktyka tych stanów może zmniejszyć ryzyko problemów z oczami.
• Zdrowy styl życia – zrównoważona dieta bogata w witaminy i przeciwutleniacze, regularne ćwiczenia i unikanie palenia mogą przyczynić się do ogólnego zdrowia oczu.

Czy męty w ciele szklistym powodują komplikacje?

Większość mętów jest nieszkodliwa i nie prowadzi do komplikacji. Jednak jeśli męty są objawem poważniejszego stanu, takiego jak odwarstwienie siatkówki, i pozostaną nieleczone, mogą prowadzić do utraty wzroku. Ważne jest, aby monitorować swoje objawy i zasięgnąć porady medycznej, jeśli zauważysz jakiekolwiek zmiany w widzeniu.

Bibliografia

https://www.healthdirect.gov.au/eyefloaters#:~:text=Eye%20floaters%20are%20small%20
specks,don’t%20usually%20need%20treatment