Blefarospazm – czym jest i skąd się bierze?

Czy zdarzyło Ci się doświadczyć uporczywego drgania powieki, które nie ustępuje mimo zmęczenia czy stresu? To może być blefarospazm, czyli kurcz powiek. Jest to rzadka, ale uciążliwa dolegliwość, która w cięższych przypadkach może poważnie ograniczać codzienne funkcjonowanie. Poznajmy bliżej, czym jest blefarospazm, jakie są jego przyczyny i jakie metody leczenia są dostępne.

Co to jest blefarospazm?

Blefarospazm to neurologiczne schorzenie, które charakteryzuje się niekontrolowanym kurczem mięśni wokół oczu, zmuszającym powieki do zamknięcia. W skrajnych przypadkach skurcze mogą być na tyle silne, że powodują czasowe ograniczenie widzenia. Kurcz powiek może mieć różną intensywność, od sporadycznych drgań po całkowite zamykanie się oczu.

Wyróżniamy dwa główne rodzaje blefarospazmu:

• Blefarospazm pierwotny (BEB) – jest to forma idiopatyczna, co oznacza, że przyczyna nie jest do końca poznana. Zazwyczaj nie jest groźna, ale bardzo utrudnia życie.
• Blefarospazm wtórny – pojawia się w wyniku innych schorzeń, takich jak stany zapalne oczu, choroby neurologiczne lub jako efekt uboczny niektórych leków.

Kurcz powiek – przyczyny

Kurcz powiek, zwany również blefarospazmem, może mieć różne podłoże. Do najczęstszych przyczyn należą:

• Problemy neurologiczne – nieprawidłowa aktywność jąder podstawnych w mózgu, które odpowiadają za koordynację ruchową.
• Podrażnienia i stany zapalne – wtórny kurcz powiek może wystąpić w wyniku zapalenia spojówek (keratoconjunctivitis) lub zapalenia brzegów powiek (blepharitis).
• Czynniki genetyczne – w około 20-30% przypadków blefarospazmu istnieje genetyczna skłonność do tej choroby.
• Stres i zmęczenie – oba te czynniki mogą nasilać objawy blefarospazmu.

Jakie są objawy blefarospazmu?

Podstawowym objawem blefarospazmu jest mimowolne drganie powiek. To, co odróżnia tę przypadłość od zwykłych tików nerwowych, to:

• Obustronne skurcze – drgania dotyczą obu oczu.
• Brak kontroli nad skurczami – osoba z blefarospazmem nie jest w stanie świadomie przerwać skurczów.
• Nasilenie w stresie – skurcze mogą być bardziej intensywne w sytuacjach stresowych lub podczas zmęczenia.
• Zmniejszenie objawów przez „triki sensoryczne” – niektórzy pacjenci zauważają, że objawy łagodnieją, gdy dotykają twarzy lub wykonują czynności wymagające skupienia.

Kurcz powiek – leczenie

Leczenie blefarospazmu jest możliwe, choć nie zawsze prowadzi do całkowitego wyleczenia. Najczęściej stosowane metody to:

• Iniekcje toksyny botulinowej (BOTOX®) – to najpopularniejsza i skuteczna forma leczenia. Toksyna botulinowa osłabia mięśnie odpowiedzialne za skurcze, co zmniejsza ich aktywność na okres 3-4 miesięcy.
• Specjalne soczewki z filtrem FL-41 – pomagają zmniejszyć nadwrażliwość na światło, która często towarzyszy blefarospazmowi.
• Leczenie chirurgiczne – stosowane w ostateczności, gdy inne metody zawiodą. Operacja polega na zmniejszeniu aktywności mięśni powiek.
• Akupunktura – choć mniej popularna, niektóre badania wskazują na jej skuteczność w łagodzeniu objawów blefarospazmu.

Blefarospazm – jak sobie radzić?

Choć nie można całkowicie zapobiec blefarospazmowi, można minimalizować jego objawy. Warto unikać stresu, dbać o odpowiednią ilość snu i stosować soczewki ochronne. W przypadku podejrzenia blefarospazmu nie zwlekaj z wizytą u specjalisty – wczesne leczenie może znacząco poprawić jakość życia.

Podsumowanie

Blefarospazm, czyli kurcz powiek, to schorzenie, które może mocno utrudniać codzienne funkcjonowanie. Dzięki nowoczesnym metodom leczenia, takim jak iniekcje botulinowe, wiele osób z tą dolegliwością może normalnie funkcjonować. Jeśli zauważasz u siebie uporczywe skurcze powiek, nie lekceważ objawów – skonsultuj się z lekarzem, aby znaleźć odpowiednie rozwiązanie.

Bibliografia

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/21546-blepharospasm